Pełnosprawni w sieci. Jak dostosować stronę internetową do potrzeb osób niepełnosprawnych?

Osoby niepełnosprawne w codziennym funkcjonowaniu napotykają na wiele barier, związanych z niedostosowaniem infrastruktury do ich potrzeb. Na podobne przeszkody natykają się one także w… Internecie. W dzisiejszym artykule podpowiadamy, o jakie opcje na stronie warto zadbać, aby ta stała się przyjaźniejsza niepełnosprawnym internautom.

Niepełnosprawni ograniczeni w przestrzeni wirtualnej

Jak szacuje GUS, w Polsce mieszka około 4,3 miliona osób niepełnosprawnych (to blisko 12% ludności kraju!). Postępująca cyfryzacja oraz możliwość załatwienia wielu spraw online powinna ułatwiać takim osobom codzienną egzystencję – niestety, większość stron internetowych jest wciąż niedostosowana do ich potrzeb. Dotyczy to nie tylko „zwykłych” portali, ale także stron instytucji publicznych. I to pomimo tego, że na te ostatnie obowiązek wprowadzenia zmian, ułatwiających korzystanie ze strony osobom niepełnosprawnym, Rada Ministrów nałożyła już w roku 2012.

Tymczasem, jak wynika z „Raportu Dostępności”, w roku 2018 zaledwie niespełna połowa serwisów, realizujących zadania publiczne (około 48%) była przyjazna osobom niepełnosprawnym. Jeśli chodzi o strony sklepów, informacyjne, służące rozrywce – korzystanie zaledwie z nielicznych z nich nie nastręcza problemu internautom borykającymi się z niepełnosprawnością.

Czy warto dostosować stronę do potrzeb osób niepełnosprawnych?

Strony administracji i instytucji publicznych muszą być dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Strony „zwykłe” – powinny – by ułatwić internautom z niepełnosprawnościami codzienne korzystanie z Internetu. Czy jednak z perspektywy biznesowej warto zainwestować w udogodnienia? Jakie korzyści może odnieść właściciel strony?

Przede wszystkim – należy pamiętać, że osoby niepełnosprawne to także potencjalni użytkownicy i klienci. Nie dostosowując strony do ich potrzeb, ryzykujemy, że poszukają przyjaźniejszego serwisu konkurencji. Tymczasem to duża grupa docelowa, potencjalnie aktywna w Internecie – stanowiącym wygodą drogę do np. robienia zakupów. Co więcej, większość rozwiązań, które czynią stronę przyjazną niepełnosprawnym, ułatwiają też korzystanie z niej innym internautom (zwłaszcza starszym) i wpisują się w dobre praktyki SEO. Dbałość o odpowiednie udogodnienia nie tylko zwiększa potencjalne grono odbiorców, ale też ułatwia pozycjonowanie i poprawia ogół doświadczeń każdego użytkownika. Ponadto – ma to znaczenie wizerunkowe.

Jakie są najczęściej powtarzające się błędy, odnośnie dostępności stron internetowych?

NIK przeanalizował strony administracji publicznej, diagnozując najczęściej spotykane błędy, które utrudniają korzystanie z portali osobom niepełnosprawnych (raport). Były to przede wszystkim:

• błędy utrudniające odczytanie zawartości strony
• problemy z nawigowaniem po stronie jedynie/głównie z poziomu klawiatury
• niedostosowanie do osób słabowidzących: jak niewystarczający kontrast czy niemożliwość zatrzymania przesuwających się elementów
• niedostosowanie materiałów multimedialnych do potrzeb osób niewidomych, głuchych i niedosłyszących.

Jak dostosować stronę do osób niepełnosprawnych?

W jaki sposób uczynić serwis przyjaźniejszy osobom niepełnosprawnym? Wystarczy zadbać przy projektowaniu strony i zapełnianiu jej treściami o kilka spraw. Większość z nich nie wymaga żadnych skomplikowanych działań, a może znacznie ułatwić korzystanie ze strony niepełnosprawnym, borykającym się z problemami ze wzrokiem, słuchem czy manualnymi.

Możliwość powiększania tekstu

Opcja, pozwalająca na powiększenie tekstu, jest przydatna osobom słabo widzącym oraz starszym – a jak pokazują badania, odsetek internautów powyżej sześćdziesiątego życia, stale rośnie. Warto więc zadbać, aby powiększanie tekstów było możliwe.

Opisy grafik i innych elementów

Osoby niewidome często korzystają ze specjalnych programów, które odczytują dla nich zawartość stron internetowych. Takie programy jednak mają problem w przypadku materiałów graficznych. Dlatego należy zadbać, aby każda grafika miała tak zwany „alt” – opis alternatywny – informujący, co znajduje się na zdjęciu. Stosowanie altów stanowi także dobrą praktykę z perspektywy SEO. W przypadku niektórych kreacji graficznych (zwłaszcza infografik) warto pójść o krok dalej, zamieszczając pod grafiką dokładniejszy opis jej zawartości.

Odpowiednio opisane powinny być jednak także inne elementy serwisu – przyciski, przekierowujące do dalszych części artykułu, linki, materiały audio. Ułatwi to osobom posługującym się programami do odczytywania zawartości stron sprawną nawigację.

Prezentowanie tekstów w formie tekstowej

Teksty, dokumenty, formularze, nie powinny być zamieszczane w formie skanów czy jako grafiki, lecz jako dokumenty tekstowe. Ponownie – umożliwi to zapoznanie się z ich treścią osobom niewidzącym. Dodatkowo, jest to też ułatwienie z perspektywy pozostałych internautów, dla których często odczytanie skanów okazuje się problematyczne. Dobrze zwrócić uwagę na rodzaj kodów weryfikujących (na przykład przy rejestracji czy pobieraniu materiałów), sprawdzających tożsamość użytkownika – czasem wyświetlają się one w formie obrazka, co może być kłopotliwe dla osób niewidzących lub niedowidzących.

Ewentualne pliki tekstowe, zamieszczane na stronie, najlepiej zapisywać w formacie pdf (ewentualnie doc czy epub), aby program mógł po ściągnięciu je odczytać.

Odpowiednia struktura tekstu, wygodna infrastruktura strony

Właściwe formatowanie tekstu i intuicyjna nawigacja ułatwiają korzystanie ze strony wszystkim użytkownikom oraz są pozytywnie oceniane przez wyszukiwarki. Odpowiednio zaplanowane, mogą także bardzo ułatwić korzystanie ze strony osobom niewidomym, niedowidzącym czy mającym problemy manualne. Wyznaczanie tytułów i nagłówków (za pomocą znaczników H), podobna nawigacja na wszystkich podstronach, prosty system przechodzenia pomiędzy podstronami, unikanie zmuszania użytkownika do wykonywania zbyt dużej ilości kliknięć, by zapoznać się z materiałem (np. dzielenia jednego tekstu na kilka podstron) będą tutaj pomocne.

Przyjazna kolorystyka i kontrast między tekstem a tłem

Niewystarczający kontrast między tłem a tekstem wielu osobom utrudnia zapoznanie się z informacjami (a co za tym idzie, może zniechęcić do korzystania ze strony), a słabowidzącym często wręcz to uniemożliwia. Dlatego szczególnie istotne jest zadbanie o widoczność tekstu w stosunku do tła. Za najczytelniejsze uważa się czarne litery na białym tle (ewentualnie innym, bardzo jasnym: np. jasnożółtym). Warto jednak stworzyć stronę w więcej niż jednej wersji kontrastowej, umożliwiając użytkownikowi wybór pasującej mu opcji.

Z perspektywy dostosowania strony do osób z problemami ze wzrokiem lub cierpiących na zaburzenia postrzegania kolorów, przy planowaniu kolorystyki warto posługiwać się kolorami kontrastowymi. Poza tym – zgodnie z wytycznymi WCAG 2.0. nie należy wykorzystywać wyłącznie koloru, do wyróżnienia jakiegoś elementu strony (na przykład przycisku, zachęcającego do rozwinięcia dalszej części tekstu).

Napisy w materiałach multimedialnych

Jak wskazuje NIK, w przypadku osób niedosłyszących, największą barierą w korzystaniu ze stron, jest niedostosowanie materiałów multimedialnych do ich potrzeb. Pliki audio powinny być wyposażone w opis, dzięki któremu osoba niedosłysząca może dowiedzieć się, co zawierają. Z kolei zamieszczając materiały wideo, należy zadbać o to, aby zawierały napisy.

Możliwość wygodnego nawigowania stroną jedynie za pomocą klawiatury

Osoby niepełnosprawne manualnie często posługują się wyłącznie klawiaturą, nie korzystając z myszki. Projektując stronę należy więc zwrócić uwagę na to, czy można wygodnie się po niej poruszać z poziomu klawiatury.

Dostosuj swoją stronę już dziś

Zadbanie o właściwe rozwiązania jest najłatwiejsze na etapie projektowania strony. Gotowy już serwis jednak również można – przynajmniej w pewnym stopniu – dostosować do potrzeb niepełnosprawnych. Chcesz wprowadzić na swojej stronie udogodnienia, które zwiększą jej dostępność? Skontaktuj się z nami!